مهارت حل مسأله

احساسات منفی شما نشان می‌دهند که با مشكلی رو به رو هستيد و به اين طريق می‌توانيد مشكلات را زود شناسايی کرده و برای حل آن‌ها وارد عمل شويد. به عنوان مثال، اگر هر وقت با مدير يا ناظم خود حرف می‌زنيد احساس خشم می‌کنيد، اين نشان می‌دهد که در محيط مدرسه با مشكلی رو به رو هستيد.

فهرستی از مشكلاتی که بايد حل شوند، قبل از اين که حاد شوند، تهيه کنيد مثل مشللكلاتی که مدت‌هاست وجود دارند و به نظر می‌رسد برای مدتی حل شده‌اند، اما بعد دوباره ظاهر می شوند.

به دنبال هر فرصت يا چالشی برای يافتن راه کار باشيد و تنها به نكته‌های منفی دقت نكنيد. اگر مشكل ترسناک به نظر نرسد، راحت‌تر می‌توانيد آن را حل کنيد. به عنوان مثال ،يكی از راه‌های پرداختن به مشكلی که با معلم خود داريد، اين است که آن را فرصتی برای بهبود فضای مدرسه خود در نظر بگيريد.

تا آنجا که امكان دارد جزيی و دقيق باشيد: مشكل خود را به دقت تعريف کنيد، اگر مشكل تان را نامفهوم تعريف کنيد، به سختی می‌توانيد بفهميد که چگونه بايد برای حل آن اقدام کنيد. به عنوان مثال، حل يك مشكل مالی با گفتن چيزی مثل «من مشكل مالی دارم» کار سختی است و تعريف بهتر اين است که «من پول کافی برای پرداخت حداقل هزينه را ندارم.»

حقايق را ببينيد: تعريف مشكل را با نظر خود قاطی نكنيد، تعريف شما بايد فقط بيانگر حقايق باشد. يك تعريف بد از مشكل مالی اين است: «آدم‌های مقابل من همه مشكل دارند» حتی اگر چنين چيزی حقيقت داشته باشد، چنين تعريف دردی را دوا نمی‌کند.

بدبين نباشيد: وقتی بدبين باشيد، يافتن راه حل سخت‌تر می‌شود. به عنوان مثال شايد دوست داشته باشيد يك کامپيوتر داشته باشيد اما امكان خريد آن را نداشته باشيد. در اين حالت، تعريف خيلی بدبينانه اين است:
«چطور می‌توانم پول کافی برای خريد کامپيوتر را به دست بياورم» اما تعريف بهتر اين است که: «چطور می‌توانم به کامپيوتر دسترسی پيدا کنم؟» وقتی مشكل‌تان را به اين شكل تعريف می‌کنيد، خريد کامپيوتر تنها يكی از راه کارهاست و راه کار ديگر می‌تواند استفاده از کامپيوترهای مدرسه، مراکز خدمات کامپيوتری و يا کامپيوتر دوستان‌تان باشد.

به عنوان مثال، اگر امتحان داريد، هدف تان بايد اين باشد: «مطالعه روزانه چند صفحه از کتاب تا روز امتحان.»، اما اين هدف: «مطالعه تمام کتاب در شب امتحان» چندان منطقی نيست.

گير افتادن در عادت قديمی تكرار ايده‌های هميشگی، به آسانی پيش می‌آيد. اما وقتی مشكلات پيچيده در ميان باشند، اولين ايده‌ها هميشه بهترين‌ها نيستند! برای اين کار به مسايل زير توجه کنيد:

كميت: وقتی گزينه‌های مختلفی داريد، بهتر می توانيد يك راه کار خوب را از ميان آن‌ها انتخاب کنيد. حداقل سه يا چهار راه کار را يادداشت کنيد: هر چه بيشتر، بهتر!

قضاوت نكنيد: تصميم نگيريد که ايده‌های تان خوب، بد يا بی‌ارزش هستند. اگر مسخره‌ترين ايده‌ها را هم در نظر بگيريد، احتمال يافتن راه کار بيشتر می‌شود.

تنوع: انواع مختلفی از راه کارها را در نظر بگيريد.

از ديگران كمك بخواهيد
ايده‌های تازه‌ای از دوستان، خانواده يا متخصصان کسب کنيد. اين جنبه مهمی از حمايت اجتماعی است که می‌تواند استرس شما را کاهش دهد.

 راه كارها را تركيب كنيد
برخی از راه حل‌هايی که به نظر احمقانه می‌رسند، در ترکيب با ساير ايده‌ها مفيد می‌شوند.

• این راه کار چه مقدار زمان و تلاش می‌طلبد؟

راه کارهایی که زمان و انرژی زیادی را می‌طلبند، شاید بهترین انتخاب نباشند، خصوصا اگر نتوانیم آن‌ها را به شکل واقع گرایانه انجام دهیم.

• آیا راه کار منتخب، در آینده مزایای بیشتری نسبت به هزینه‌ها خواهد داشت؟

وقتی به مزایا و هزینه‌ها نگاه می‌کنیم، ایده بهتر این است که ببینیم راه کار متخب چه تأثیری بر ما و دیگران می‌گذارد ( هم حالا و هم در آینده)؟

پس از اينكه راه کاری را انتخاب کرديد، بايد برای اجرای آن برنامه‌ريزی کنيد. تمام گام‌هايی را که بايد برای اجرای راه کار منتخب انجام دهيد ،يادداشت کنيد. اگر بدانيد که چه بايد بكنيد، با احتمال بيشتری آن را انجام خواهيد داد.

ايده خوبی است که ميزان پيشرفت واقعی خود را در اجرای راه کار منتخب‌تان بررسی کنيد. اگر مشكل شما در حال حل شدن باشد، بايد بابت اين کار خوب به خود جايزه بدهيد اما اگر راه کارتان جواب نداده، به ياد داشته باشيد که گاهی اوقات اوضاع طبق بهترين برنامه‌ها هم پيش نمی‌رود.
وقتی راه کارتان به ظاهر جواب نداده، چه می‌توانيد انجام دهيد؟ به اين سوالات جواب دهيد:

• آيا مشكلم را درست تعريف کرده‌ام؟
• آيا اهدافم غير واقع گرايانه بود؟
• آيا راه کار بهتری وجود داشت؟
• آيا راه کار منتخب را به درستی اجرا کرده‌ام؟